Herbestemming Landbouwbelang

Muziek in het nieuwe plan

Aan de Maas op de huidige locatie van het Landbouwbelang verrijst binnenkort een nieuwe woon- en cultuurzone. Het nieuwe plan is een ode aan het roemrijke verleden van de locatie die verbonden wordt met de toekomst in een duurzame herbestemming.

 

Wonen, kunstopleidingen en cultureel erfgoed ontmoeten elkaar hier in een eigentijdse architectuur die een landmark zal vormen voor Maastricht.

 

Deze unieke plek heeft een diepgewortelde geschiedenis waarbij de locatie evolueerde van klooster naar fabriek, van leegstaand pand naar broedplaats van de vrije geest.

 

Binnenkort zal deze locatie opnieuw een transitie ondergaan die voortborduurt op het verleden. Dankzij de integratie van de Toneelacademie Maastricht en het Conservatorium Maastricht van Zuyd Hogeschool, appartementen, studio’s, studentenkamers, een uitkijkpunt op de kraan, een podium, publieke ruimte aan het water, een publieke doorgang en nog zoveel meer.

Geschiedenis

Op de plaats van het Landbouwbelang lag van begin 13e eeuw tot 1783 het Antonietenklooster. Dit imposante gebouw met twee hoog oprijzende kerktorens was de grootste gotische kloosterkerk in Maastricht. Bij de beschietingen van 1793 en 1794 raakte deze zwaar beschadigd en geraakte daarna verder in verval. Het complex moest in 1848 plaats maken voor de aanleg van het Kanaal Luik-Maastricht.

In 1939 startte de bouw van een graanoverslagplaats van de agrarische coöperatie Vereniging Landbouwbelang uit Roermond. De bouw werd pas na de Tweede Wereldoorlog voltooid. In de jaren 1970 werd het gebruik als graanoverslag gestaakt. Het pand werd aangekocht door de naastgelegen Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (huidige Sappi), die het in 2003 verkocht aan de gemeente Maastricht. Het Landbouwbelang is sinds 2002 een kraakpand dat door de gemeente Maastricht gedoogd wordt en waar in die jaren een culturele vrijplaats is ontstaan.

In 2021 startte de Belvédère Wijkontwikkelingsmaatschappij in opdracht van de gemeente Maastricht de tenderprocedure voor de locatie Landbouwbelang. Het project werd op 23 mei 2023 gegund aan het consortium RO groep, Vestio en Group Machiels.

Architectenteam

Tuñón y Albornoz Arquitectos

Tuñón y Albornoz Architects is een internationaal architectenbureau dat wordt geleid door Emilio Tuñón Álvarez en Carlos Martínez de Albornoz. Ze leggen zich toe op het integreren van ontwerpen en bouwpraktijk met theorie en onderwijs. Gedurende meer dan twee decennia heeft het bureau, dat is voortgekomen uit het kantoor Mansilla+Tuñón Arquitectos, aanzienlijke nationale en internationale erkenning verworven.

Het merendeel van het werk van Tuñón y Albornoz Architects is bekroond met awards in Europa, Noord-Amerika en Azië, voornamelijk op het gebied van culturele projecten voor openbare instellingen. Ze hebben diverse gerenommeerde Spaanse musea ontworpen, evenals talloze renovatie- en nieuwbouwprojecten, waarbij ze een gevoelige benadering hanteren ten opzichte van de culturele, milieu- en stedelijke waarden van historische contexten.

Tuñón y Albornoz werkt voor dit ontwerp intensief samen met het Belgische Dhoore-Vanweert Architecten uit Hasselt.

Partners

Vestio

Vestio® staat voor ‘Vangronsveld & Somers, thuis in ontwikkeling’. Vestio® is actief in de realisatie van residentiële vastgoedprojecten op toplocaties in het binnenland en aan de Belgische kust in Knokke. Daarbij hecht de vastgoedspecialist veel belang aan een goede begeleiding. Vestio® biedt ook assistentie bij de projectontwikkeling van woningen, appartementen, retail, verkavelingen, woon- en zorgcentra en de koop en verkoop van bestaand vastgoed. Een totaalaanpak die al meer dan 30 jaar werkt en tot heel wat exclusieve woonprojecten heeft geleid.

RO groep

RO groep maakt sinds 30 jaar ruimte voor jou. Om van de stad een sterke stad te maken, zetten we de mens voorop met advies en ontwikkeling van toekomstbestendige gebouwen en gebieden, met name in en rond Maastricht. Want bouwen gaat niet over stenen maar om wat daar tussenin gebeurt. Onze projecten en ons proces bewijzen dit, niet door onszelf als kwartiermakers naar voren te schuiven maar door de juiste voedingsbodem te creëren om dat samen met onze opdrachtgevers, partners, bewoners en omwonenden te kunnen doen.

Group Machiels

Group Machiels is sinds 1941 wereldwijd actief in o.a. hernieuwbare energie, milieubeheer en industrieel en residentieel vastgoed. Het bedrijf heeft zijn thuishaven in Hasselt (België) maar heeft ook een stevige voet aan de grond in Zuid-Amerika (met Chili als uitvalsbasis). De bedrijfsstrategie van Group Machiels is gericht op duurzaamheid, innovatie en doorgedreven internationalisatie. De eigen residentiële vastgoedprojecten van Group Machiels (Machiels Real Estate) omvatten hoofdzakelijk de ontwikkeling en de verkoop van duurzame woningen en appartementen aan betaalbare prijzen, al dan niet in samenwerking met dochterbedrijf en houtskeletbouwer Machiels Building Solutions. Daarnaast herbestemt Group Machiels leegstaande gebouwen en ontwikkelt duurzame en multimodaal ontsloten bedrijventerreinen en havengebieden.

In de kijker

Locatie Landbouwbelang krijgt brede mix van wonen, kunstonderwijs, horeca en openbare groene ontmoetingsplekken

23/05/2023

Op dinsdag 23 mei 2023 heeft wethouder Stadsontwikkeling Frans Bastiaens namens de gemeente Maastricht bekend gemaakt dat de tenderprocedure voor de locatie Landbouwbelang aan de Maas in Maastricht succesvol is afgerond. De aanbesteding wordt gegund aan het consortium van Maastrichtse ontwikkelaar RO groep, Belgische ontwikkelaar Vestio en Group Machiels. Het consortium heeft gewonnen op basis van het ontwerp, programma en bieding die allen positief beoordeeld zijn op basis van de randvoorwaarden en wensen uit de door gemeente Maastricht opgestelde visie en het programma van uitgangspunten.

Lees meer

FAQ

Het Landbouwbelang wordt herontwikkeld tot een locatie waar gewoond wordt en waar ruimte is voor publieke functies.

Gemeente Maastricht voert gesprekken met de huidige initiatieven over mogelijke alternatieve locaties. Samen met de gemeente en de gebruikers zullen we in overleg treden over wanneer het pand verlaten moet worden. Dat is afhankelijk van de nog te voeren procedures.

Één van de drie torens bevat compacte huurappartementen die in eerste instantie gericht zijn op studenten van de Podiumkunsten en young professionals. De andere twee torens bestaan uit luxe koopappartementen in verschillende groottes.

De opleidingen van de Toneelacademie Maastricht en het Conservatorium Maastricht van Zuyd Hogeschool. Daarnaast komt er nog minimaal één horecafunctie met terras aan de waterkant en een functie die gericht is op sport & gezondheid. Er is ruimte voor kleinschalige kantoorfuncties wanneer daar animo voor bestaat. Het plan wordt op een spannende wijze verbonden met de Maas, waarbij het straks voor iedereen mogelijk is om de locatie rondom, door en op de bebouwing te verkennen. De daken van de bestaande bouw krijgen groene pleinen en een wandelpad dat leidt naar een uitkijkpunt op één van de kranen op de kade. Het hart van het plan is een openbare passage die tegelijkertijd dienst doet als forum voor de podiumkunsten van Zuyd.

Zuyd Hogeschool bouwt aan de toekomst. Dat doen zij voor hun studenten, medewerkers en de regio. Onderdeel daarvan is dat hun studenten les krijgen in een toekomstbestendig en duurzaam gebouw. Zuyd is sinds een aantal jaar mogelijkheden voor gezamenlijke huisvesting van Toneelacademie Maastricht en Conservatorium Maastricht aan het verkennen. Nu zijn deze opleidingen in drie verschillende gebouwen in Maastricht gehuisvest. Monumentale panden die maar gedeeltelijk zijn te verduurzamen en onvoldoende aansluiten op de behoeftes. De afgelopen tijd is verkend aan welke criteria een gebouw voor Toneelacademie Maastricht en Conservatorium Maastricht moet voldoen. Daarin biedt het Landbouwbelang, dat al eerder in beeld van Zuyd was, een unieke kans.

Daarbij is het zo dat LBB de afgelopen decennia een bijzondere rol heeft vervuld in de ontwikkeling van kunst en cultuurtalent in Maastricht. De culturele vrijplaats stond al die tijd symbool voor artistieke vrijheid. Artistieke uitingen staan natuurlijk centraal bij zowel de Toneelacademie als het Conservatorium. Zuyd is er dan ook van overtuigd dat dit plan hun studenten een moderne en duurzame onderwijslocatie biedt die het bestaande erfgoed naadloos verbindt met de eisen die aan hedendaags kunstonderwijs worden gesteld. De mogelijkheid van wonen voor studenten op de plek, contact met inwoners en publiek uit Maastricht en daarbuiten en de nabijheid van de andere culturele instellingen in het Sphinxkwartier versterken dit.

Het ontwerp is gemaakt door het prijswinnend architectenbureau Tuñon y Albornoz uit Madrid. Dit zijn de architecten Emilio Tuñon en Carlos Albornoz. Dit bureau is geselecteerd op hun signatuur en het vermogen om het bestaande en het nieuwe te verenigen. Zij werkten intensief samen met het Belgische Dhoore-Vanweert Architecten uit Hasselt.

De locatie is benaderd als overgangslocatie tussen de herkenbare, fijnmazige structuur van de binnenstad en haar kenmerkende torens die boven het dakenlandschap uitkomen. Het constructief veilige deel van het bestaande Landbouwbelang wordt behouden (dit is ook de originele bouw uit 1939). Deze wordt met nieuwbouw aangevuld en opgetopt met 3 torens die door hun schuine daken en gevelopeningen als een hedendaagse interpretatie gelden van de Maaslandse Renaissance, de bouwstijl die rijkelijk in Maastricht terug te vinden is.

Meer dan de helft van de bestaande bebouwing wordt behouden en herbestemd. Om tot een toekomstbestendig plan te komen, moet een deel van de bebouwing echter gedemonteerd worden. Materiaal dat vrij komt bij het demonteren wordt beoordeeld of het kan worden hergebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het vermalen van het beton om het vervolgens te hergebruiken voor de opbouw van de constructie of de vervaardiging van straatmeubilair voor de openbare ruimte. De materialen die niet hergebruikt kunnen worden, maar toch een recycling potentieel hebben zullen een weg vinden naar recycling centra om van daaruit elders aan een nieuwe cyclus te starten.

De nieuwbouw wordt vervaardigd uit grotendeels lokale materialen rekening houdend met zo kort mogelijke vervoersbewegingen. De nieuwbouw bestaat uit grote overspanningen waardoor tussenmuren flexibel te plaatsen zijn zonder dat de constructie in het gedrang komt. De (semi)publieke ruimte wordt sterk vergroend wat onder andere de biodiversiteit en het tegengaan van hittestress ten goede komt. Het gebouw wordt verwarmd en verkoeld door de allereerste toepassing van de techniek aquathermie waarbij de temperatuur van het oppervlaktewater van de Maas gebruikt wordt.

De functies kennen geen grote verkeersaantrekkende werking. Dit wordt nog een keer versterkt door de centrale ligging en goede bereikbaarheid, waardoor alternatieven zoals te voet, met de fiets en openbaar vervoer aantrekkelijk zijn. Van grootschalig parkeren is daardoor geen sprake. Volgens de gemeentelijke parkeernormen zijn er 140 autoparkeerplaatsen nodig. Door het inzetten van deelauto’s brengen wij dit aantal nog eens met ruim 10% terug naar 124. Deze parkeerplaatsen en fietsparkeren zijn allemaal uit het zicht ondergronds voorzien onder het nieuwbouwdeel van het plan.

Na gunning start de ontwikkeling om tot het definitief ontwerp te komen. Tegelijkertijd start de bestemmingsplanprocedure. Wanneer deze is doorlopen kan de aanvraag voor de omgevingsvergunning worden ingediend. Wanneer de procedures volgens planning verlopen kan de bouw naar verwachting starten medio 2025. De bouwperiode bedraagt dan ca. 2 jaar.

Bij de uitvraag heeft de Wijkontwikkelingsmaatschappij Belvédère rekening gehouden met de bewoners/gebruikers in de buurt. In het vervolgtraject worden de gebruikelijke wettelijke procedures gevolgd met uiteraard ruimte voor inspraak en bezwaar.

Downloads

Klik op de link hieronder om de impressies in hoge kwaliteit te downloaden. Dit zijn impressies uit de schetsontwerpfase – hier kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Download impressies

Nieuwsbrief

Wil je graag op de hoogte blijven van de laatste updates van dit unieke project aan de Maas? Vul dan hieronder je mailadres in.

Contact